Gastlenen vanaf 1 juni voorzichtig van start in Limburg

De afgelopen weken is Mark Deckers in zijn blog een lans aan het breken voor landelijk mogelijk maken van gastlenen. Zijn streven is om dat op 1 januari 2013 gerealiseerd te hebben. Ik ondersteun zijn streven om het klanten van bibliotheken makkelijker te maken: wat is nu handiger als met je lenerspas bij elke bibliotheek te kunnen lenen en het geleende materiaal vervolgens ook weer te kunnen inleveren waar het jou het beste uitkomt. Nu moet je, als je ergens in een andere bibliotheek iets wil lenen omdat je er toevallig binnenloopt of omdat je op internet gezien hebt, via bijvoorbeeld aanvragen een procedure doorlopen dat leidt tot wachten (en bij de meeste bibliotheken extra kosten met zich meebrengt), terwijl het ook anders kan.
In Brabant en Gelderland bieden de meeste bibliotheken hun klanten al een tijdje de mogelijkheid om in elkaars vestigingen te lenen én terug te brengen. Volkomen logisch en tot grote tevredenheid van de klanten. Wil je weten wie meedoen en hoe het werkt, kijk dan op de bijbehoreden website www.gastlenen.nl.
Vanaf 1 juni zal ook Limburg hierop worden ingekleurd. Niet omdat de hele provincie dan al deelneemt, maar omdat dan Bibliocenter in elk geval zal starten. Ook in Parkstad is men bijna gereed om aan te sluiten en de verwachting is dat later dit jaar nog meer bibliotheken volgen.

Er zijn ook bibliotheken met bedenkingen: het zou bezuinigende gemeenten argumenten in handen geven om vestigingen (of zelfs de hele voorziening in een gemeente) te sluiten, want met deze voorziening kan iedereen toch bij de buurgemeente terecht. Omdat gastlenen volgens het wederkerigheids-principe werkt is dat niet mogelijk: leden kunnen alleen gebruik maken van gastlenen als hun "thuisbibliotheek" ook deelneemt. Ik kan me wel voorstellen dat calculerende burgers bepaalde materialen liever bij de buurman gaan halen als dit minder leengeld zou kosten, maar ik heb niet de indruk dat de verschillen in tarieven dusdanig zijn dat je daarvoor 10-tallen kilometers gaat rijden. Overigens is dat een discussie die denk ik binnenkort ook niet langer te vermijden is: de grote diversiteit in tarieven voor dezelfde dienst.

Tenslotte nog de vraag die ook regelmatig gesteld wordt in dit verband: hoe verhoudt gastlenen zich tot de digitale infrastructuur. Ik ben onvoldoende ingevoerd in de werking van Gastlenen  om dit precies te kunnen duiden. De beperking is dat het alleen mogelijk is voor bibliotheken die gebruik maken van Bicat, BicatWise of Vubis. Beide leveranciers hebben een centrale server ingericht die praten met de lokale bibliotheeksystemen en indien nodig met elkaar. Dit gesprek zal gaan over: geldigheid van het abonnement en het registreren van de transacties. Zodra de landelijke infrastructuur staat kunnen deze functies, verwacht ik, over worden genomen door de centrale functies van bibliotheek.nl (verwijsindex, clearing house, betaalfunctie) en kunnen ook Concerto, Clientrix en Sisis-bibliotheken deelnemen. Zo lang dat niet geregeld is kunnen we in elk geval een groot deel van de klanten alvast laten wennen aan de voordelen van gedeelde infrastructuur.
Verder is het nodig om logistiek (terugbezorgen van elders ingeleverde materialen) iets te organiseren om het vervoer tussen de deelnemende provincies te regelen.